Als je geld als water hebt dan is dit een prachtig coalitieakkoord

Op 22 juni 2023 is het coalitieakkoord Waterkracht van Partij van de Arbeid, Partij voor de Dieren, Water Natuurlijk en Ongebouwd gepresenteerd aan het Algemeen Bestuur van Amstel, Gooi en Vecht. Brigitte Wielage (VVD) heeft de voor hen zorgelijke, maar ook positieve punten benoemd in het Algemeen Bestuur.

Als je geld als water hebt, dan is dit een prachtig coalitieakkoord. Al geven jullie direct een winstwaarschuwing af: niet alles wat in dit akkoord staat, is ook vastgesteld beleid. Daarvoor zijn nog acties nodig, zoals aanpassingen aan regelgeving, een toets op juridische haalbaarheid en uitvoerbaarheid, aanpassing van bestaand beleid of opstellen van nieuw beleid. En dan nog inclusief inspraak. En nog belangrijker: bij dit akkoord hoort nog een uitvoeringsprogramma om in beeld te brengen wat nodig is om de ambities te realiseren en verder uit te werken in concrete activiteiten.

"Dat maakt dat dit akkoord meer een wensenpakket is."

Dat maakt dat dit akkoord meer een wensenpakket is, geen realistisch programma maar een droom. En dat vinden we zorgelijk, zeker met een verwacht tekort van 18 miljoen volgend jaar.

Dit coalitieakkoord geeft helderheid over de focus van deze coalitie: meer aandacht voor dierenwelzijn (4 pagina's - AGV als meest diervriendelijke waterschap...) en klimaat (6 pagina's) dan voor waterveiligheid (3 pagina's) en financiën (2 pagina's).

In dat licht zien we een duidelijke stempel van de Partij voor de Dieren: er komt een versneld verbod op hengelen met lood en hengelrechten worden uitgefaseerd. Muskusratten worden niet meer bestreden en dierenwelzijn krijgt een prominente rol. Ons bekruipt het gevoel dat als er gekozen moet worden tussen mens of dier, het waterschap de komende jaren eerst zal kiezen voor het dier.

De tarieven gaan stevig omhoog de komende periode: door de klimaatverandering, de aanleg en het onderhoud van assets, het aanpakken van vervuiling, het op orde brengen van het ecosysteem en het veiligstellen van de (drink)waterwinning. Daarnaast wil de coalitie verkennen wat de mogelijkheden zijn voor een extra waterschapsheffing, specifiek voor klimaatadaptatie. Voor het uitvoeren van de KRW-maatregelen wordt reeds gesteld dat de opgave leidend is en de tarieven worden verhoogd waar nodig om de doelstellingen te realiseren.

"Het waterschap blijft inkomenspolitiek voeren door het grootst mogelijke kwijtscheldingsbeleid te hanteren – in 2022 meer dan 12 miljoen aan gederfde inkomsten."

Het waterschap blijft inkomenspolitiek voeren door het grootst mogelijke kwijtscheldingsbeleid te hanteren – in 2022 meer dan 12 miljoen aan gederfde inkomsten. Maar de hardwerkende inwoner en ondernemer die meer verdient dan de inkomensnormen van het waterschap kan rekenen op meerdere aanslagen tegelijkertijd op de deurmat!

Er wordt voorgesteld om de formatie te laten stijgen van 3 naar 4 FTE zodra dat mogelijk is. De VVD vindt het moeilijk dat er gesproken wordt over verhoging van tarieven, dat er een flinke bezuinigingsopgave ligt wat ongetwijfeld betekent dat iedereen harder moet lopen, maar dat de kosten voor het Dagelijks Bestuur ogenschijnlijk zonder veel problemen kunnen worden verhoogd.

De VVD roept de coalitie op om eerst de tering naar de nering te zetten: stel de verhoging van de bijdrage voor het Dagelijks Bestuur uit totdat er meer zicht is op een gezonde financiële situatie en er een einde komt aan de stijging van de tarieven voor ondernemers en inwoners van meer dan het inflatiepercentage.

En geef dan ook klip en klaar aan waarom het echt nodig is om de formatie te laten toenemen.

Uit de Staat van het Waterschap blijkt duidelijk dat de realisatie van dijkverbeteringen omhoog moet in de periode 2023-2030. Er is sprake van achterstand en toenemende knelpunten. Er is niet voldoende capaciteit in mensen en materiaal en het tempo blijft vermoedelijk laag. Gevolgen kunnen zijn dat de meerjarenbegroting niet wordt benut, onderhoudsachterstand niet wordt ingehaald en er geen zicht is op de onderhoudsstaat van de overige keringen. Doorgaan op de ingeslagen weg is niet voldoende, terwijl dat juist wel wordt voorgesteld in het akkoord. Sterker nog, de vraag is of de aanvullende ambities binnen het hoofdstuk Waterveiligheid wel te rijmen zijn met het veiligstellen van de dijken.

20 jaar geleden vond de dijkdoorbraak bij Wilnis plaats in ons waterschap. Laten we er alles aan doen zodat onze inwoners zich veilig mogen voelen achter de dijken en we niet met vergelijkbare situaties worden geconfronteerd door te weinig focus hierop.

Het wordt lastig om het geplande investeringsprogramma van het waterschap uit te voeren en in 2027 op een niveau van 100 miljoen te krijgen. Terwijl uit het akkoord blijkt dat er hindernissen worden opgeworpen die de snelheid gaan verlagen: alleen nog ecologisch en diervriendelijk beheer en onderhoud aan oevers en kades, investeringsbesluiten op basis van 'value-cases' in plaats van 'business cases', bij investeringsprojecten brengen we het effect op het klimaat in beeld door een MKI (Milieu Kosten Indicator) berekening te maken en het te verwachten effect op de uitstoot van broeikasgassen zoals CO2 te berekenen.

Wij voorspellen dat deze stappen niet bijdragen aan het verhogen van ons investeringsniveau, wat een substantiële impact kan hebben op onze veiligheid.

De VVD roept de coalitie op om deze wijzigingen in te voeren op het moment dat we weer in control zijn en de veiligheid van onze dijken en assets op orde zijn!

De VVD is het eens dat het tijd is voor fundamenteel andere keuzes, waarbij water en bodem sturend zijn en er met het natuurlijke watersysteem wordt samengewerkt. We zijn voor het voortzetten van ambities uit de voorgaande periode en voor een realistische en uitvoerbare transitie van ons waterbeheer.

De VVD is ook blij met de ambitie op het gebied van crisisbeheersing. Ook het versterken van de regionale samenwerking waarbij AGV namens de waterschappen formeel lid wordt van het samenwerkingsverband MRA om het thema Klimaatadaptatie en Water en Bodem te agenderen in de uitwerking van de regionale ruimtelijke ambities, vinden wij een goede ontwikkeling.

"Wat we jammer vinden is dat er niet te sprake is van cultuur en recreatie maar eerder van cultuur en recreatiebeperking"

Wat we jammer vinden, is dat er niet gesproken wordt over cultuur en recreatie, maar eerder over cultuur en recreatiebeperking. Het wordt voor de waterrecreant een stuk minder leuk de komende periode – zonering van activiteiten op en in het water en minder ruimte voor de hengelsport. Terwijl de gemeente Amsterdam juist bezig is om het gebruik van het water te intensiveren – denk aan huisvuil ophalen via het water – wil het waterschap hier tegenin gaan varen? We zijn tevreden met de aandacht voor goed en toegankelijk zwemwater in dit akkoord.

Veel is nog onduidelijk. Wanneer mogen we het Uitvoeringsprogramma verwachten zodat we concreet in beeld krijgen wat hiervan de impact is op de ambities en begroting?

In 2025 bestaat ons waterschap 500 jaar! Dit valt samen met het 750-jarig bestaan van Amsterdam en de volgende editie van Sail. De VVD roept de coalitie op – rekening houdend met de financiële uitgangspositie van het waterschap - ervoor te zorgen dat de koppelkansen op dit vlak maximaal worden benut!